गावरान भोगीची भाजी रेसिपी ǀ Gavran Bhogichi Bhaji Recipe In Marathi

Gavran Bhogichi Bhaji Recipe ही मकर संक्रांतीच्या सणाच्या निमित्ताने महाराष्ट्रातल्या घराघरात बनवली जाणारी एक खास पारंपारिक भाजी आहे. हिवाळ्यात मिळणाऱ्या ताज्या भाज्यांचा समावेश असलेली ही भाजी केवळ चवदार नसून आरोग्यदायीही आहे. या लेखात आपण गावरान भोगीची भाजी रेसिपी मराठीत जाणणार आहोत – ह्या भाजीसाठी लागणारे साहित्य, कृती, खास टिप्स आणि या भाजीमागची सांस्कृतिक पार्श्वभूमीही आपण जाणून घेऊया.

भोगी आणि गावरान भाजीचे महत्त्व

भोगी हा मकर संक्रांतीच्या आधीचा दिवस. या दिवशी नवीन हंगामातील भाज्यांचा वापर करून भाजी बनवण्याची परंपरा आहे. गावातल्या (गावरान) पद्धतीने बनवलेली भोगीची भाजी ही शुद्ध, ताज्या भाज्यांनी आणि स्थानिक मसाल्यांनी बनवली जाते. ही भाजी एकत्र येण्याचा, निसर्गाच्या देणगीबद्दल कृतज्ञता व्यक्त करण्याचा आणि सणाचा आनंद साजरा करण्याचा एक सुंदर मार्ग आहे.

गावरान भोगीची भाजीची खासियत

या भाजीचे वैशिष्ट्य म्हणजे त्यात वापरल्या जाणाऱ्या ताज्या हंगामी भाज्या, शेंगदाणे, तीळ आणि ओल्या नारळाचा वापर. ही भाजी शाकाहारी आणि बहुतेक वेळा शुद्ध शाकाहारी (सात्विक) असते. प्रत्येक घरात भाज्यांची निवड वेगळी असू शकते, पण या भाजीचा गोडवा आणि पौष्टिकता कायम असते.

गावरान भोगीची भाजी रेसिपी मराठीत (Step-By-Step Gavran Bhogichi Bhaji Recipe In Marathi)

साहित्य

मसाला पेस्टसाठी

• २ टेबलस्पून शेंगदाणे (कोरडे भाजलेले)
• २ टेबलस्पून तीळ
• २ टेबलस्पून ओला/सुका नारळ
• १/२ कप पाणी

भाजीसाठी

• २ टेबलस्पून शेंगदाणा तेल
• १/२ टीस्पून जिरे
• १-२ कढीपत्ता पाने
• १ टीस्पून आले-लसूण पेस्ट (ऐच्छिक)
• १/४ टीस्पून हळद
• १/२ टीस्पून धणे पूड
• १ टीस्पून तिखट
• २ कप पाणी
• १/४ टीस्पून गोडा मसाला किंवा गरम मसाला
• चवीनुसार मीठ
• १ टेबलस्पून चिंचेचा कोळ किंवा लिंबाचा रस

भाज्यांसाठी (सर्व भाज्या मध्यम तुकड्यांत कापून घ्या)

• १ बटाटा
• १ गाजर
• १-२ ड्रमस्टिक (शेवगा)
• ६० ग्रॅम वाळ (पावटा/फील्ड बीन्स)
• २ लहान वांगी
• १०० ग्रॅम रताळे किंवा सुरण
• १ कप हरभरा शेंगा किंवा फरसबी
• २ कांदे (ऐच्छिक)
• कोथिंबीर सजावटीसाठी

कृती

१. भाज्या तयार करा

सर्व भाज्या स्वच्छ धुऊन, सोलून आणि मध्यम तुकड्यांत कापा. ड्रमस्टिकचे दोन्ही टोकाचे तुकडे करा.

२. मसाला पेस्ट बनवा

• शेंगदाणे, तीळ आणि नारळ वेगवेगळे भाजून घ्या.
• हे सर्व मिक्सरमध्ये थोड्या पाण्यासह बारीक वाटून घ्या.

३. भाजीचा बेस तयार करा

• कढईत तेल गरम करा.
• त्यात जिरे, कढीपत्ता टाका.
• आले-लसूण पेस्ट, हळद, धणे पूड आणि तिखट घालून परता.
• तयार केलेली मसाला पेस्ट घालून तेल सुटेपर्यंत परता.

४. भाज्या घाला

• सर्व भाज्या घालून नीट मिसळा.
• पाणी, मीठ घालून झाकण ठेवून मध्यम आचेवर १५–२० मिनिटे शिजू द्या.

५. शेवटची स्टेप

• गोडा मसाला/गरम मसाला आणि चिंचेचा कोळ/लिंबाचा रस घाला.
• अजून २–३ मिनिटे शिजवा.
• वरून कोथिंबीर घालून गरम गरम भाकरी, पोळी किंवा भाताबरोबर सर्व्ह करा.

गावरान भोगीची भाजी बनवताना टिप्स

• हंगामी भाज्यांचा वापर: शक्य तितक्या ताज्या हिवाळी भाज्या वापरा.
• सर्व भाज्या एकसारख्या आकारात कापा: त्यामुळे सर्व भाज्या एकसारख्या शिजतात.
• मसाला पेस्ट: शेंगदाणे, तीळ आणि नारळ हे भाजीला पौष्टिकता आणि स्वाद देतात.
• पारंपारिक जोड: ही भाजी बाजरीच्या किंवा तिळाच्या भाकरीसोबत सर्व्ह करा.

गावरान भोगीची भाजीचे आरोग्यदायी फायदे

ही भाजी प्रथिने, फायबर, आणि आवश्यक जीवनसत्त्वांनी समृद्ध आहे. शेंगदाणे आणि तीळ हे चांगले प्रथिनांचे आणि हेल्दी फॅट्सचे स्रोत आहेत, तर भाज्या आवश्यक जीवनसत्त्वे आणि खनिजे देतात.

निष्कर्ष

गावरान भोगीची भाजी रेसिपी मराठीत ही महाराष्ट्राच्या सांस्कृतिक आणि खाद्यपरंपरेचा अनमोल ठेवा आहे. सणासुदीच्या दिवशीच नव्हे, तर कधीही ही पौष्टिक आणि स्वादिष्ट भाजी आपल्या जेवणात आनंद आणि आरोग्य घेऊन येते. तुम्हीही ही रेसिपी ट्राय करा आणि महाराष्ट्राच्या सणाची खरी चव अनुभवायला विसरू नका!

नेहमी विचारले जाणारे प्रश्न

Sushil Jadhav

नमस्कार! मित्र आणि मैत्रिणींनो, मी सुशील जाधव, सोलापूरचा एक मराठी माणूस आणि महाराष्ट्रीय पाककृतीचा जबरदस्त छंदी. शिक्षणाने मी पुणे विद्यापीठातून बी.सी.ए. (BCA) पदवीधर आहे, पण मनाने मी एक अन्नप्रेमी आहे – महाराष्ट्राच्या रुचकर, नव्या-जुन्या पद्धतीच्या पाककृती शोधायचं, बनवायचं आणि इतरांना शिकवायचं माझा छंद आहे.