गुलाब जामुन हा भारतीय मिठाईचा राजा! माझ्या लहानपणीच्या आठवणींमध्ये, प्रत्येक सण किंवा वाढदिवसाच्या दिवशी आईने घरच्या घरी गुलाब जामुन बनवले की घरभर गोड वास दरवळायचा. आज मी तुम्हाला अगदी सोप्या पद्धतीने, घरच्या घरी गुलाब जामुन कसे बनवायचे ते सांगणार आहे. या रेसिपीत माझे काही खास टिप्स आणि अनुभवही शेअर करणार आहे.
साहित्य – Gulab Jamun Recipe साठी
- १ कप खवा (मावा)
- १/४ कप मैदा
- १/४ टीस्पून बेकिंग पावडर
- १ टेबलस्पून साजूक तूप (मिश्रणासाठी)
- १/२ कप दूध (गरजेनुसार)
- तळण्यासाठी तूप किंवा तेल
चाशनीसाठी:
- २ कप साखर
- १ १/२ कप पाणी
- ४-५ वेलची (दळून)
- २-३ केशर काड्या (ऐच्छिक)
- १ टीस्पून गुलाब जल (ऐच्छिक)
कृती – Step-By-Step Gulab Jamun Recipe In Marathi
१. चाशनी तयार करा
- एका पातेल्यात साखर आणि पाणी एकत्र करून मध्यम आचेवर उकळा.
- साखर पूर्ण विरघळली की त्यात वेलची पूड आणि केशर टाका.
- ५-७ मिनिटे मध्यम आचेवर उकळू द्या, म्हणजे एकतरीप चाशनी तयार होईल.
- शेवटी गुलाब जल टाका आणि गॅस बंद करा.
२. गुलाब जामुनचे पीठ बनवा
- एका मोठ्या बाऊलमध्ये खवा, मैदा, बेकिंग पावडर आणि तूप एकत्र करा.
- सर्व साहित्य हाताने किंवा चमच्याने मिक्स करा.
- थोडं-थोडं दूध घालत मऊ, चिकटसर पीठ मळून घ्या. (इथे माझा अनुभव – दूध एकदम कमी प्रमाणात घाला, नाहीतर पीठ ओलसर होईल.)
- पीठ झाकून १० मिनिटे बाजूला ठेवा.
३. गोळे बनवा
- थोडं तूप हाताला लावून, छोट्या-छोट्या, गुळगुळीत गोळे तयार करा.
- गोळ्यांवर क्रॅक येऊ देऊ नका. (माझ्या पहिल्यांदा केलेल्या प्रयत्नात गोळ्यांवर क्रॅक आले होते, त्यामुळे ते तळताना फुटले. म्हणून गोळ्या बनवताना नीट मळा.)
४. तळणे
- कढईत तूप किंवा तेल मध्यम आचेवर गरम करा.
- एक गोळा टाकून तपासा – तो वर येत असेल, म्हणजे तापमान योग्य आहे.
- सर्व गोळे हळूहळू तळा. सतत हलवत रहा, म्हणजे रंग एकसारखा येईल.
- गुलाबी रंग आला की बाहेर काढा.
५. चाशनीत भिजवणे
- ताजे तळलेले गुलाब जामुन लगेच गरम चाशनीत टाका.
- किमान १-२ तास भिजू द्या, म्हणजे गुलाब जामुन मऊ आणि रसदार होतील.
खास टिप्स आणि माझा अनुभव
- खवा ताजा असावा: जुना किंवा कोरडा खवा वापरू नका, नाहीतर गुलाब जामुन कठीण होतात.
- गोळ्यांमध्ये क्रॅक येऊ देऊ नका: गरजेनुसार थोडंसं दूध किंवा तूप लावून पीठ मळा, म्हणजे गोळे गुळगुळीत होतील.
- तळताना आच मध्यम ठेवा: जास्त आचेवर तळल्यास बाहेरून काळे पण आतून कच्चे राहतात.
- चाशनीत लगेच टाका: जसे तुम्ही गुलाब जामुन तळाल, तसे लगेच चाशनीत टाका, त्यामुळे ते ते छान रसदार होतील.
माझ्या पहिल्या प्रयत्नात मी गोळ्यांमध्ये थोडं जास्त दूध घातलं होतं, त्यामुळे ते तळताना फुटले. पण दुसऱ्या वेळी, वरील टिप्स वापरून गुलाब जामुन एकदम मऊ आणि परफेक्ट झाले!
गुलाब जामुनचे वेगवेगळे प्रकार
भारतातील गोड पदार्थांमध्ये गुलाब जामुनला खास स्थान आहे. पारंपरिक गुलाब जामुन व्यतिरिक्त, आजकाल अनेक वेगवेगळ्या पद्धतीने आणि चवीने हे बनवले जातात.
खाली काही लोकप्रिय आणि हटके गुलाब जामुनचे प्रकार दिले आहेत:
१. पारंपरिक खवा गुलाब जामुन
या प्रकारात ताज्या खव्याचा वापर करून गुलाब जामुन बनवले जातात. हे सर्वात जास्त लोकप्रिय आणि पारंपरिक पद्धतीने केलेले असतात.
२. काळा जामुन
काळा जामुन हे गुलाब जामुनचाच एक वेगळा प्रकार आहे. हे जास्त वेळ तळले जातात, त्यामुळे त्यांचा रंग गडद तपकिरी किंवा काळसर होतो आणि स्वादात थोडा वेगळेपणा येतो.
३. ड्राय गुलाब जामुन
या प्रकारात तळलेल्या गुलाब जामुन गोळ्यांना चाशनीत न भिजवता, थंड झाल्यावर त्यावर पिठीसाखर किंवा सुका नारळ लावला जातो. प्रवासात किंवा दीर्घकाळ साठवण्यासाठी हा प्रकार उत्तम आहे.
४. ब्रेड गुलाब जामुन
खवा किंवा मावा उपलब्ध नसेल, तर ब्रेडचा वापर करूनही गुलाब जामुन बनवता येतात. ब्रेडचे तुकडे दूधात भिजवून मळून गोळे बनवले जातात आणि नंतर तळून चाशनीत घातले जातात.
५. दूध पावडर गुलाब जामुन
दूध पावडर, मैदा आणि थोडे तूप वापरूनही गुलाब जामुन बनवता येतात. हा प्रकार पटकन आणि सहज घरच्या घरी तयार करता येतो.
६. रवा गुलाब जामुन
रवा (सूजी) वापरून बनवलेले गुलाब जामुन वेगळ्या चवीचे आणि पोताचे असतात. रवा तुपात भाजून, दूध घालून गोळे तयार केले जातात.
७. स्टफ्ड गुलाब जामुन
या प्रकारात गुलाब जामुनच्या गोळ्यात ड्रायफ्रूट्स, गुळकंद किंवा मावा सारखे पदार्थ भरले जातात. त्यामुळे प्रत्येक घासात वेगळा स्वाद आणि टेक्स्चर मिळतो.
८. चॉकलेट गुलाब जामुन
चॉकलेटप्रेमींसाठी, या गुलाब जामुनमध्ये कोको पावडर किंवा चॉकलेटचा वापर केला जातो. हा प्रकार लहान मुलांमध्ये खूप लोकप्रिय आहे.
९. रबडी गुलाब जामुन
या प्रकारात गुलाब जामुन रबडीसोबत सर्व्ह केले जातात. रबडीचा गोडवा आणि गुलाब जामुनचा मऊपणा एकत्र येऊन अप्रतिम चव निर्माण होते.
१०. गुलकंद गुलाब जामुन
या प्रकारात गुलाब जामुनच्या मिश्रणात किंवा गोळ्यात गुलकंद भरले जाते. यामुळे गुलाब जामुनला गुलाबाचा सुगंध आणि वेगळा स्वाद मिळतो.
हे सर्व प्रकार घरच्या घरी वेगवेगळ्या प्रसंगी करून पाहू शकता आणि प्रत्येक वेळी काहीतरी नवीन अनुभवता येईल!
निष्कर्ष
गुलाब जामुन बनवणे खूपच सोपे आहे, फक्त थोडी काळजी आणि प्रेमाची गरज आहे. या रेसिपीने तुम्हीही घरच्या घरी मऊ, रसदार गुलाब जामुन बनवा आणि तुमचा अनुभव खाली कमेंटमध्ये शेअर करा!
तुम्हाला ही रेसिपी आवडली का? कमेंट करा आणि आणखी अशाच रेसिपीसाठी फॉलो करा!
नेहमी विचारले जाणारे प्रश्न
गुलाब जामुन बनवण्यासाठी कोणता खवा वापरावा?
गुलाब जामुन बनवण्यासाठी ताजा आणि मऊ खवा (मावा) वापरणे उत्तम ठरते. यामुळे गुलाब जामुन मऊ आणि रसदार होतात.
गुलाब जामुन तळताना फुटण्याचे कारण काय?
पीठात जास्त दूध किंवा पाणी घातल्याने किंवा गोळ्यांमध्ये क्रॅक आल्याने गुलाब जामुन तळताना फुटू शकतात. पीठ मळताना घट्ट आणि गुळगुळीत ठेवावे.
गुलाब जामुनसाठी कोणती चाशनी योग्य आहे?
गुलाब जामुनसाठी एकतरीप (एक तार) साखरेची चाशनी सर्वोत्तम असते. यामध्ये वेलची पूड आणि गुलाब जल घालून स्वाद वाढवता येतो.
गुलाब जामुन बनवण्यासाठी दूध पावडर वापरता येईल का?
हो, खवा उपलब्ध नसेल तर दूध पावडर वापरूनही गुलाब जामुन बनवता येतात. दूध पावडर, मैदा आणि तूप एकत्र करून पीठ बनवावे.
गुलाब जामुन मऊ आणि रसदार कसे करावे?
ताजे तळलेले गुलाब जामुन लगेच गरम चाशनीत टाका आणि किमान १-२ तास भिजू द्या. यामुळे ते मऊ आणि रसदार होतात.
गुलाब जामुन तळण्यासाठी तूप की तेल वापरावे?
मूळ रेसिपीमध्ये साजूक तूप वापरले जाते, पण तेलातही तळता येते. तूप वापरल्यास स्वाद अधिक छान येतो.
गुलाब जामुन तयार होण्यासाठी किती वेळ लागतो?
संपूर्ण प्रक्रिया साधारण १ ते १.५ तासात पूर्ण होते. त्यानंतर १-२ तास चाशनीत भिजवणे आवश्यक आहे.
गुलाब जामुनचे पीठ किती वेळ मळावे?
पीठ ५-७ मिनिटे मऊ आणि गुळगुळीत होईपर्यंत मळावे. यामुळे गोळे फुटणार नाहीत आणि गुळगुळीत बनतील.
गुलाब जामुनमध्ये कोणते फ्लेवर घालता येतात?
वेलची पूड, केशर आणि गुलाब जल हे लोकप्रिय फ्लेवर आहेत. हे घातल्याने गुलाब जामुनला छान सुगंध आणि स्वाद येतो.
नमस्कार! मित्र आणि मैत्रिणींनो, मी सुशील जाधव, सोलापूरचा एक मराठी माणूस आणि महाराष्ट्रीय पाककृतीचा जबरदस्त छंदी. शिक्षणाने मी पुणे विद्यापीठातून बी.सी.ए. (BCA) पदवीधर आहे, पण मनाने मी एक अन्नप्रेमी आहे – महाराष्ट्राच्या रुचकर, नव्या-जुन्या पद्धतीच्या पाककृती शोधायचं, बनवायचं आणि इतरांना शिकवायचं माझा छंद आहे.